Zbigniew Mańkowski
| Data urodzenia |
10 sierpnia 1929 |
|---|---|
| Data śmierci |
24 listopada 2020 |
| Miejsce zamieszkania |
Warszawa |
| Narodowość |
polska |
| Rodzice | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Zbigniew Tadeusz Mańkowski (ur. 10 sierpnia 1929[1], zm. 24 listopada 2020[2]) – polski harcerz grupy Zawisza Szarych Szeregów, sekretarz zarządu Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się jako syn Bronisława i Janiny Mańkowskich. Miał dwóch starszych braci Jerzego i Andrzeja. Podczas okupacji niemieckiej działał w grupie harcerskiej Zawisza Szarych Szeregów. Do jego zadań należało m.in. zrywanie niemieckich sztandarów i rozpylanie gazu łzawiącego w kinach emitujących propagandowe kroniki filmowe. W czasie powstania warszawskiego był więźniem obozu w Forcie Mokotów, po czym został przeniesiony do niemieckiego nazistowskiego obozu przejściowego w Pruszkowie[3].
W czerwcu 1941 r. rodzina Mańkowskich udzieliła schronienia Reginie Fern, która opuściła rodzinny dom po pogromach lwowskich Żydów. Bronisław i Janina zatrudnili ją jako służącą pod nazwiskiem Józefa Malec, później jako Józefa Nałęcz. Ukrywali dziewczynę w swoim domu przy ul. Gimnastycznej 5 na Mokotowie do wybuchu Powstania Warszawskiego, w którym dziewczyna wzięła udział jako łączniczka. Przez kilka miesięcy między 1943 a 1944 r. państwo Mańkowscy ukrywali również Irenę Fejgin Filipowską. Po zakończeniu działań wojennych Irena przeniosła się do Łodzi, natomiast Regina zamieszkała w Belgii. Obie kobiety pozostały w bliskim kontakcie z Mańkowskimi[3][4].
W 1986 r. Zbigniew Mańkowski został uhonorowany przez Jad Waszem medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Wraz z nim odznaczeni zostali rodzice oraz bracia[5]. W latach 1991–2008 sekretarz zarządu Stowarzyszenia Polskich Sprawiedliwych wśród Narodów Świata[6]. 10 października 2007 r. otrzymał z rąk Lecha Kaczyńskiego Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski[7].
Zmarł 24 listopada 2020 roku[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Odpis pełny z KRS dot. Polskiego Stowarzyszenia Sprawiedliwych wśród Narodów Świata [dostęp 2020-04-02].
- ↑ a b Zmarł Zbigniew Mańkowski, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, honorowy obywatel Izraela [online], wiadomosci.onet.pl [dostęp 2020-12-02].
- ↑ a b Anna Piątkowska, Katarzyna Pruszkowska-Sokalla, Ostatni Sprawiedliwi. Rozmowy z Polakami, którzy ratowali Żydów podczas II Wojny Światowej, Kraków: Znak, styczeń 2020, ISBN 978-83-240-6041-2.
- ↑ Monika Czekanowska, Historia pomocy - Rodzina Mańkowskich. Polscy Sprawiedliwi [online], sprawiedliwi.org.pl, wrzesień 2007 [dostęp 2020-04-07].
- ↑ Righteous among the Nations Honored by Yad Vashem by 1 January 2019 [online], yadvashem.org, 1 stycznia 2019 [dostęp 2020-04-07] (ang.).
- ↑ Polskie Towarzystwo Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Polscy Sprawiedliwi [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2020-04-17].
- ↑ Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej / Archiwum Lecha Kaczyńskiego / Aktualności / Rok 2007 / Uroczystość odznaczenia przez Prezydenta RP tych, którzy ratowali Żydów w czasie Zagłady [online], www.prezydent.pl [dostęp 2020-04-17].